Legnica - Oficjalny Portal Miasta

bip

Cyganie legniccy

„Szkice Legnickie”, t. XXV, Wojciech Kondusza
PL ISSN 0137-5326 
 

W powojennej Legnicy znalazły swoją małą ojczyznę różne mniejszości narodowe: Ukraińcy, Łemkowie, Niemcy, Żydzi, Cyganie. Ta ostatnia społeczność, obok żydowskiej, należy do najmniejszych. W drugiej połowie lat 40. i w latach 50. przez Legnicę przemieszczało się dziesiątki rodzin cygańskich, jednak niewiele z nich pozostało na stałe. W 1960 r. w ewidencji znalazło się 46 osób. Z czasem liczba Cyganów osiedlających się w Legnicy powoli rosła.
Ponieważ większość rodzin cygańskich przebywała w Legnicy od wielu lat, uznano, że nie ma tu potrzeby powoływania podobnie jak w innych miastach Zespołu Koordynacyjnego ds. Ludności Cygańskiej. Jego zadania, zlecane przez Wojewódzki Zespół Koordynacyjny we Wrocławiu, realizowane były przez wydziały Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Legnicy, a nadzorowane przez Wydział Spraw Wewnętrznych, który prowadził ewidencję ludności cygańskiej. W sierpniu 1967 r. celem zapewnienia sobie pełnej kontroli nad przemieszczaniem się osób z tego środowiska, WSW wydał prowadzącym książki meldunkowe zakaz meldowania osób pochodzenia cygańskiego bez zgody wydziału. Byli oni także zobowiązani do natychmiastowego informowania o zgłoszeniu się Cyganów w sprawach meldunkowych lub pojawieniu się ich na terenie administracji.
W roku 1968 w Legnicy społeczność cygańska liczyła 84 osoby (23 rodziny), zaś na początku 1971 r. 105 osób (27 rodzin), w tym: dzieci w wieku szkolnym – 18, osób w wieku zdolności produkcyjnej – 63 (w tym kobiet – 29)1. Przez kilka następnych lat liczebność grupy ustabilizowała się i oscylowała w przedziale od 106 do 114 osób. W roku 1977 w mieście zameldowanych było 117 osób, w tym 64 mężczyzn i 54 kobiety. Dziesięć lat później 67 rodzin skupiało 316 osób. Od tego czasu liczba legnickich Romów nie ulegała istotnym zmianom i do dziś się waha w przedziale od 260 do 300 osób. Dotychczas nie zaznaczyli oni w istotny sposób swojej obecności w życiu społecznym miasta, chociaż zawsze stanowili grupę łatwo antropologicznie rozpoznawalną i zauważalną.
 

Według danych na 31 grudnia 1970 r. na terenie województwa wrocławskiego mieszkało 356 rodzin cygańskich liczących ogółem 1689 osób, rozlokowanych w 20 powiatach i 4 miastach stanowiących powiaty. Oprócz Legnicy, największe skupiska tej ludności znajdowały się w: Bystrzycy – 17 rodzin (350 osób), Kłodzku – 38 rodzin (277 osób), Kamiennej Górze – 47 rodzin (214 osób), Lubinie – 28 rodzin (137 osób), Środzie Śląskiej – 33 rodziny (125 osób), Jeleniej Górze – 21 rodzin (117 osób), Wałbrzychu m. – 14 rodzin (63 osoby) i Świdnicy m.– 10 rodzin (40 osób). – APL [= Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Oddział w Legnicy], PMRN w Legnicy, sygn. 550, s. 73 - Informacja o sytuacji ludności cygańskiej na terenie województwa wrocławskiego za 1970 r.