Dobiega końca remont dawnej szkoły parafialnej. Na fasadę budynku powróciła historyczna tablica
Budynek sięgającej swą historią do XIII wieku szkoły parafialnej przy ul. św. Piotra został kupiony przez prywatnego inwestora w 2009 roku. Prowadzony pod nadzorem konserwatorskim remont obiektu dobiega właśnie końca. Dzisiaj (20 czerwca br.) na jego ścianę powróciła, zabezpieczona podczas remontu, historyczna tablica. Właściciel budynku przygotowuje wewnątrz pomieszczenia biurowe.
Dawna szkoła parafialna to jeden z nielicznych w mieście zabytków tej rangi, który przeszedł w prywatne ręce. Swój współczesny wygląd zawdzięcza gruntownej przebudowie pod koniec XVI w. Wejście główne zdobi renesansowy portal z 1581 r. z grecką i łacińską inskrypcją, herbami szlacheckimi i gmerkami mieszczańskimi (portal pochodzi z jednej z kamienic wyburzonych pod koniec lat 60. na ulicy Panieńskiej). Budynek wpisano do rejestru zabytków w 1960 r.
Dawna wszechnica korzeniami sięga początków XIII w. Już wtedy wszystkie legnickie szkoły cieszyły się renomą. Przyjmuje się, że na poziomie trivium (gramatyka, retoryka, dialektyka) uczyły te przy kościołach Marii Panny i św. Jana. Wyższy stopień miała jedynie szkoła św. Piotra i Pawła. Przywilej quadrivium oznaczał kształcenie dodatkowo w dziedzinach arytmetyki, geometrii, muzyki i astornomii, czyli wszystkich siedmiu sztuk wyzwolonych. Do takiej właśnie rangi szkołę, mieszczącą się w jeszcze średniowiecznych obiektach, w 1309 r. wyniósł biskup wrocławski Henryk, podnosząc tym samym jej godność do poziomu gimnazjum – obecnej szkoły średniej. W 1959 r. umieszczono na budynku tablicę upamiętniającą 650. rocznicę tego wydarzenia.
Ale historia tego miejsca to przede wszystkim ludzie. Najznakomitszym wychowankiem, a następnie profesorem szkoły św. Piotra i Pawła, był Witelon (ok. 1225/30 – 1280/1313) – wybitny polski uczony, autor m.in. dzieła „Perspectiva”, które jako pierwsze poruszało zagadnienie budowy ludzkiego oka i zmysłu wzroku. Witelon po powrocie ze studiów był kapłanem i bakałarzem w rodzimej szkole. Tam też, jako pleban, spędził ostatnie lata życia.
Innym wybitnym wychowankiem był urodzony w Legnicy Jerzy Liban (1464-1546), późniejszy rektor szkoły średniej przy kościele Mariackim w Krakowie, wykładowca Akademii Krakowskiej, piewca kultury antycznej, autor licznych przekładów, m.in. Arystotelesa.
W połowie XV w. przy szkole istniała bogata biblioteka. Wiadomo, że w 1588 r. księgozbiór składał się aż z 588 tomów druków i rękopisów, które później weszły w skład słynnej biblioteki Rudolfina, założonej przez Jerzego Rudolfa. Jego następca, Ludwik IV, twórca słynnej w Europie legnickiej Akademii Rycerskiej, stał się jednocześnie likwidatorem kuźni talentów m.in. Libana i Wielona. W 1657 r. w wyniku z połączenia szkoły parafialnej św. Piotra i Pawła i stosunkowo młodej wówczas szkoły parafialnej św. Jana powstała bowiem właśnie Akademia Rycerska.
