Luty 1945. Jak zdobywano Legnicę
W dniach 9 i 10 lutego 1945 roku w Liegnitz było ciepło. Wiatr słaby, temperatura powietrza od plus 4 do plus 6 stopni, pułap chmur 200-300 metrów, widzialność 4-6 kilometrów.
Rozkaz zdobycia miasta otrzymała 309 Dywizja Piechoty 22 Korpusu Piechoty, wchodząca w skład 6 Armii zgrupowania wojsk I Frontu Ukraińskiego. Dywizją dowodził pułkownik gwardii Bohater Związku Radzieckiego Lew Boris Dawidowicz. Jej działania bojowe wspierał 291 Gwardyjski Pułk Artylerii Zmotoryzowanej.
Po przełamania punktów oporu niemieckich oddziałów 17 Dywizji Pancernej i jednostek odwodowych na przedpolach miasta przez pułki piechoty 309 Dywizji, jednostki Armii Czerwonej do godziny 19 w dniu 9 lutego w pełni zajęły miasto. W ciągu nocy i 10 lutego w mieście toczyły się jeszcze lokalne potyczki z grupami żołnierzy niemieckich, którzy zajęli pozycje obronne w domach mieszkalnych, obiektach fabrycznych i w rejonie Zamku. Wkraczających do miasta czerwonoarmistów ostrzeliwały z ukryć też pojedyncze osoby. Wszystkie punkty oporu w ciągu dnia po kolei zlikwidowano i o godzinie 20 w dniu 10 lutego można było dowództwu Armii zameldować, że miasto zostało oczyszczone z nieprzyjaciela.
Z dokumentów źródłowych, do których dotarł Jurij Asaułow z Moskwy (zob. J. Asaułow, „Jak to było. Zajęcie Liegnitz przez Armię Czerwoną w 1945 r.”, Szkice Legnickie , t. 36, 2015 r. ) wynika, że w walkach przy zdobywaniu Liegnitz zginęło co najmniej 46 żołnierzy, w tym 12 oficerów 309 Dywizji Piechoty (większość na przedpolach miasta), a 223 żołnierzy i oficerów zostało rannych. Spośród poległych oficerów tylko dwóch jest pochowanych na Cmentarzu Wojennym Armii Radzieckiej w Legnicy. Pozostali zostali prawdopodobnie pogrzebani tam, gdzie polegli.
Wielkie straty w walkach o Liegnitz ponieśli Niemcy. Zginęło 1300 żołnierzy i oficerów, a 480 wzięto do niewoli. Zniszczono: jeden magazyn lotniczy, 2 pojazdy artyleryjskie, 9 transporterów opancerzonych, 24 gniazda karabinów maszynowych, 285 samochodów, 130 wagonów. Zdobyto: 31 armat różnego kalibru, 25 samolotów, 140 samochodów, 3 parowozy, 6 eszelonów z bronią i sprzętem wojskowym, 25 różnych magazynów, 15 karabinów maszynowych, 550 sztuk karabinów i automatów.
309 Dywizja Piechoty za wyróżnienie się w działaniach bojowych podczas operacji dolnośląskiej i zdobycie Legnicy otrzymała podziękowanie w specjalnym rozkazie Stalina, a decyzją Prezydium Rady Najwyższej ZSRR została nagrodzona Orderem Czerwonego Sztandaru.
(Opr. W. Kondusza)
Zdjęcie 1: Mapa sztabowa Armii Czerwonej z 1945 r.
Zdjęcie 2:Dowódca 309 Dywizji Strzeleckiej Lew Boris Dawidowicz. Gwiazdę Bohatera Związku Radzieckiego, widoczną na mundurze, otrzymał w 1943 roku. Po wojnie zamieszkał w Moskwie, awansował do stopnia generała majora. Zmarł w 1971 r.
Zdjęcie 3:Pułkownik Gwardii Lew Boris Dawidowicz z dowódcami pułków 309 Dywizji.
